24/06/2025
“Chúng tôi từng rơi vào khủng hoảng tài chính chỉ vì không có kế hoạch chi tiêu rõ ràng: không chuẩn bị tài chính cho con đầu lòng, không kiểm soát được dòng tiền cá nhân, và chi tiêu luôn vượt quá thu nhập”.
Đó là lời thú nhận thẳng thắn của Trent Hamm – người sáng lập blog tài chính cá nhân nổi tiếng The Simple Dollar.
Từng trải qua quãng thời gian ngập trong nợ nần và áp lực tài chính đè nặng, Trent hiểu rõ cảm giác mất phương hướng khi không làm chủ được túi tiền của mình. Cũng chính từ trải nghiệm đó, anh đã khởi tạo The Simple Dollar như một nền tảng chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm tài chính cho những ai đang vật lộn với thói quen chi tiêu kém lành mạnh.
Dưới đây là những chia sẻ chân thành từ chính câu chuyện của Trent – về những sai lầm tài chính trong quá khứ và bài học quý giá mà anh đã rút ra trên hành trình xây dựng lại cuộc sống từ con số âm.
Mỗi lần nhìn vào số dư khi kiểm tra tài khoản, tôi thường thất vọng vì nghĩ mình còn nhiều tiền hơn thế. Có vẻ như những đồng tiền đã tan biến và tôi không biết chúng đi đâu. Tôi đã chi tiêu ngoài tầm kiểm soát.
Tôi bắt đầu ghi chép chi tiết các khoản chi tiêu của mình. Tôi cũng lưu lại các hóa đơn mà tôi nhận được. Sau đó, cứ vài ngày, tôi xem lại các biên lai, và tôi bắt đầu nhận ra tôi đã tiêu phí rất nhiều tiền vào những khoản lặt vặt, không cần thiết và dễ bị lãng quên.
Hồi mới đi làm tôi cũng bỏ ra một phần nhỏ để dành cho lúc về hưu dù lương của tôi rất khá. Tuy nhiên, tôi chỉ coi đó một phần phụ trong danh sách những việc cần làm.
Bây giờ, tôi đã sửa chữa sai lầm này, tôi để dành ít nhất 10% thu nhập cho lương hưu. Sự thật là khi tăng tiền bảo hiểm cho hưu trí, bạn chỉ cắt giảm những chi tiêu vô nghĩa và vớ vẩn chứ chất lượng cuộc sống của bạn gần như không đổi.
Khi chưa có con, mỗi tuần vợ chồng tôi ra ngoài ăn nhiều lần, trong đó có ít nhất hai bữa tại một nhà hàng sang trọng. Chúng tôi không bao giờ ăn mà không gọi thêm đồ uống.
Sau đó, chúng tôi nhận thấy đi ăn hiệu thường xuyên khiến những dịp đó thực sự không còn nhiều ý nghĩa. Rất nhiều món ăn đắt tiền chúng tôi gọi ở nhà hàng thực ra rất đơn giản mà chúng tôi có thể tự làm ở nhà.
Chúng tôi bắt đầu nấu ăn tại nhà và ngân sách dành cho ăn uống của gia đình đã giảm đáng kể, chỉ bằng một nửa lúc trước, dù giờ đây, số thành viên đã tăng lên 5 người.
Chúng tôi biết có con sẽ tiêu tốn thêm rất nhiều tiền: tã, bỉm, sữa công thức, nôi, quần áo, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, v.v. nhưng chúng tôi không thay đổi cách tiêu tiền hiện tại của mình để chuẩn bị đón chào bé. Kết quả, vợ chồng tôi vô cùng khó khăn, thường xuyên tranh cãi về tiền bạc khi con ra đời.
Giờ đây, chúng tôi nhận ra rằng, con cái xuất hiện sẽ khiến cuộc đời bạn thay đổi: sẽ ở nhà nhiều hơn, nên rất may việc này đã giúp chúng tôi tiết kiệm được phần nào. Sau này, khi chuẩn bị có con, chúng tôi mỗi tuần đều bỏ riêng một khoản tiền để chuẩn bị cho sự ra đời của bé.
Trong nhiều năm đầu mới đi làm, tôi tiêu tiền rất nhanh và cho rằng tiết kiệm không quan trọng.
Vấn đề là khi có một việc gì đó xảy ra bất ngờ, ví dụ xe bỗng dưng hỏng, mất ví, v.v. tôi không có tiền để chi tiêu. Tôi phụ thuộc hoàn toàn vào thẻ tín dụng, muốn rút tiền, tôi sẽ phải trả lãi rất cao.
Giải pháp hiện nay của tôi khá đơn giản: Tự động chuyển một phần tiền từ tài khoản thanh toán sang tài khoản tiết kiệm. Nếu tôi không dùng thì tài khoản tiết kiệm của tôi ngày càng lớn. Quan trọng là khi có việc gì khẩn cấp xảy ra, tôi biết chắc mình có tiền để chi tiêu.
Mỗi khi nghĩ tới việc lập một danh sách các việc cần chi tiêu và số tiền ước lượng cho từng món, sao cho phù hợp với thu nhập của mình, tôi cảm thấy nhàm chán và vô nghĩa.
Tuy nhiên, giờ đây tôi có cách tiếp cận thông minh hơn. Tôi theo dõi quá trình chi tiêu của mình trong hai tháng, từ đó xây dựng kế hoạch sử dụng tiền phù hợp. Tôi phân loại các chi tiêu của mình vào nhóm linh hoạt và cố định, sau đó cố gắng thắt chặt chi tiêu với từng nhóm. Việc này không chỉ giúp tôi có cái nhìn thực tế về việc mình đã sử dụng tiền như thế nào mà còn giúp tôi làm sao để tiết kiệm.
Những năm đầu hôn nhân, hầu như chúng tôi không chia sẻ bất kỳ mục tiêu tài chính cụ thể nào, vì thế chúng tôi không tích lũy được nhiều.
Giờ đây, chúng tôi trò chuyện nhiều và chi tiết về những gì chúng tôi muốn trong tương lai. Chúng tôi nói chính xác về những gì cần để mua nhà, để thành công trong công việc, để nuôi dạy con cái… Chúng tôi đặt ra các mốc thời gian để đạt mục tiêu. Bây giờ vợ chồng tôi đã trở thành những người cổ vũ cho nhau để cùng có những bước đi tích cực.
Tôi mua đồng hồ, quần áo đắt tiền, xe xịn, điện thoại thông minh. Tôi nghĩ rằng với sự đầu tư như vậy, tôi sẽ được đồng nghiệp đánh giá cao. Tuy nhiên, qua thời gian, tôi nhận thấy những thứ thực sự quan trọng là những gì tôi đạt được trong công việc, tôi không nhất thiết phải ăn vận bảnh bao.
Tất nhiên, hình thức cũng quan trọng nhưng quan trọng hơn là khả năng làm việc của bạn, bạn có chăm chỉ không, bạn có kỹ năng tốt không, v.v. Đây mới là những điều đồng nghiệp đánh giá cao ở bạn.
Khi tôi muốn một thứ nào đó, dù trong tài khoản thanh toán có tiền hay không, tôi vẫn dễ dàng mua bằng thẻ tín dụng. Quan điểm của tôi hồi đó rất đơn giản: Tôi kiếm được nhiều tiền, ít nhất là so với những gì mà bố mẹ tôi đã làm được khi bằng tuổi tôi, và tôi dự đoán mình sẽ kiếm được nhiều hơn trong tương lai. Tại sao tôi lại không thể mua được những món đồ mình thích? Tôi sẽ nhận lương trong vài ngày nữa và tôi sẽ có tiền thanh toán thẻ tín dụng.
Vấn đề xảy ra khi tôi tiêu nhiều hơn kiếm được. Nợ tín dụng của tôi gia tăng và tôi không có cách nào trả tiền. Tôi chôn vùi tương lai của mình vào một đống nợ. Giải pháp hiện nay của tôi: Lập một danh sách những thứ cần mua sắm, cắt bỏ những thứ không cần thiết, suy nghĩ thông minh hơn về những thứ tôi vẫn đang mua. Đặc biệt, tôi đặt thẻ tín dụng sang một bên để bớt hẳn những khoản mua trước trả tiền sau.
Tôi đi chơi với những người tiêu xài nhiều tiền. Họ ra ngoài, gọi những món ăn đồ uống tốn kém, chơi golf, sở hữu nhiều món đồ và quần áo đắt tiền. Tôi luôn chịu áp lực mạnh mẽ làm sao theo kịp họ, tôi đã tiêu tiền một cách nhanh chóng. Tôi cũng phải có những bữa ăn đắt tiền, những quần áo, xe cộ đắt tiền cho tương xứng.
Cuối cùng, tôi nhận ra mình không thực sự cần những món đồ này để “phù hợp” với nhóm này. Không lâu sau đó, tôi cũng nhận ra mình không có nhiều điểm chung với họ. Tôi đã phải trải qua một thời gian xây dựng những tình bạn khác, cả mới và cũ. Ngày hôm nay, tôi có những mối quan hệ mà ở đấy, tôi không buộc phải tiêu tiền liên tục và tôi cảm thấy mình thật may mắn.
Tôi từng nghĩ rằng, nếu lúc nào cũng phải cân nhắc từng đồng thì cuộc sống còn gì thú vị. Thích gì là mua, thấy hay là quẹt thẻ, chẳng mấy khi bận tâm đến số dư tài khoản. Nhưng chính lối sống đó đã khiến tôi rơi vào vòng xoáy bội chi, nợ nần và lo lắng thường trực. Mãi sau này tôi mới hiểu: tự do tài chính không đến từ việc tiêu thật nhiều, mà đến từ việc biết kiểm soát và chi tiêu đúng cách.
VietMoney – Cầm Đồ Chính Trực
Hơn 8 năm đồng hành, VietMoney luôn là chỗ dựa tin cậy, hỗ trợ tài chính kịp thời để bạn vượt qua khó khăn. Với chúng tôi, sự tử tế, chân thành và đáng tin cậy là những giá trị cốt lõi, giúp bạn vượt qua mọi thử thách.
Bài viết mới nhất
